Switch to English

De Derde Turing Gedichtenwedstrijd 2011
zie ook de edities van 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018


Eén van de doelstellingen van de Turing Foundation is om meer mensen te laten genieten van Nederlandstalige poëzie. De Turing Foundation en de Poëzieclub organiseren daarom sinds 2009 de jaarlijkse Turing Gedichtenwedstrijd. De Turing Foundation draagt € 250.000,- bij om de eerste vijf gedichtenwedstrijden tot een success te maken.

U kon tot en met 1 November 2011 uw gedichten indienen voor de Derde Turing Gedichtenwedstrijd. Er werden dit keer ruim 10.000 gedichten ingediend. De uitslag was op 24 januari 2012.

De winnaars van de Derde Turing Gedichtenwedstrijd.


zie ook:
      De speech van Ramsey Nasr over deze wedstrijd
      De speech van Gerrit Komrij voor deze wedstrijd
      Juryrapporten over de winnende gedichten

Hoofdprijs: David Troch
De hoofdprijs van € 10.000,- werd gewonnen door David Troch met het gedicht "wij waren geen jongens..." . Het gedicht wordt bovendien gepubliceerd in de speciale bloemlezing "De Toverhazelaar", en in literair tijdschrift De Gids. De auteur mag bovendien bij Uitgeverij Augustus een manuscript indienen dat in overweging zal worden genomen voor publicatie.

David Troch
David Troch neemt de eerste prijs in ontvangst van Ramsey Nasr



wij waren geen jongens

wij hadden vaders, wij waren zonen. het volstond niet
dat wij driemaal daags spek en spinazie vraten.
de hemdsmouwen moesten omhoog,

wij moesten tonen hoe hard wij de spieren in onze bovenarmen
op konden spannen. wij zweetten als zwijnen, groeven bloederige kloven
in onze handen, wroetten in het stof waarin onze voorvaderen
al jaren liggen te liggen

en kregen het vuil amper onder onze vingernagels vandaan.
wij moesten voelen met wat wij tussen de benen geboren waren, jongens,

maar hadden niet eens een eigen kamer
waar wij voorovergebogen, met opgetrokken knieën
en met de neus in andere werelden zaten.

wij ondervonden aan den lijve dat doordringende boerenstank
je harder in het gezicht kan slaan dan wat vuistdikke boeken.

                                                    David Troch


Juryrapport bij de eerste prijs:

Sommige gedichten zijn meteen, bij de eerste lezing, wat ze daarna zullen blijven: onontkoombaar. En een jury die op zoiets aast, mag wel heel gelukkig zijn als er een gedicht komt bovendrijven dat niet alleen deze eigenschap bezit, maar daarnaast diezelfde onontkoombaarheid als thema heeft. Bij dit gedicht viel alles samen. Het rijm is behendig onopvallend verstopt, organisch opgenomen in het lichaam.

Want dit is een lichamelijk gedicht: je ruikt het zweet, de modder. En ja, het is de herinnering aan een jeugd, maar je weet: hier is geen plek voor heimwee of nostalgie. Deze jeugd heeft zich in de hoofdpersonen genesteld, het is een jeugd die in hen zit, die ze willens nillens meedragen. Een jeugd waar ze nooit meer van af zullen raken. Want het was er geen.

Elk vers in dit gedicht ademt het onvermogen los te raken van een afkomst, van de voorvaderen.

En op ingenieuze wijze behandelt het gedicht ook zijn eigen onmacht: de taal waarin het is opgesteld dient enkel om de lezer ervan te doordringen dat in deze verzen, deze jeugd, geen plek was voor zoiets als de schoonheid van literatuur. In dit dwingende gedicht valt niet te kiezen, dringen geen jongensboeken door: hier is geen verbeelding of ontsnappen mogelijk. Het is de onontkoombaarheid van het volle leven, de volwassen werkelijkheid.

Het gedicht greep ons allen bijzonder aan.

De winnaar van de Turing Gedichtenwedstrijd trok de jury in al zijn beelden en zijn lichamelijke taal diep de zompige Hollandse klei in. Het leek ons doordesemd van streng-calvinistisch determinisme en van een boerse aardsheid die deed denken aan 'Knielen op een bed violen'.

De jury had het fout. Geen Jan Siebelink, maar Constant Permeke.

Vrolijk verrast kijkt de jury op, nu blijkt dat met gedicht nummer 6446 geen Nederlander maar een Vlaming wordt bekroond: 'wij waren geen jongens'.


David Troch (Bonheiden, 1977) heeft wel eens een hekel aan hoofdletters; won o.a. de Jules van Campenhoutprijs voor poëzie en de Gerard Vermeerschprijs voor monologen; en publiceerde o.a. in Snoecks, Het Liegend Konijn, Poëziekrant, De Brakke Hond, Deus Ex Machina en de Amerikaanse bloemlezing A Generation Defining Itself; bracht o.a. laat[avond]taal op papier en o.a. Een doosje dolle dialogen op podiumplanken; werkte mee aan Meander, was redactielid van Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift en stond mee aan de wieg van Kluger Hans. Momenteel is hij ambassadeur van de poëzie van de stad Gent.


Zie ook:
Website van David Troch
Bespreking van het gedicht door Rob Schouten
Bonheidenaar wint 10.000 euro met gedicht (GVA Mechelen)
10.000 euro voor een gedicht (Het Laatste Nieuws)
Plattelandspoëzie (Man bij Hond)


Tweede prijs: Kate Schlingemann
De tweede prijs van € 1.500,- werd gewonnen door Kate Schlingemann met het gedicht "Bemoeizorg" . Het gedicht wordt bovendien gepubliceerd in de speciale bloemlezing "De toverhazelaar", en in literair tijdschrift De Gids. De auteur mag bovendien bij Uitgeverij Augustus een manuscript indienen dat in overweging zal worden genomen voor publicatie.

Kate Schlingemann wint de tweede prijs
Kate Schlingemann ontvangt de tweede prijs van Gerrit Komrij


Bemoeizorg

Uw geboortedatum sprak ons aan,
net als uw burgerservicenummer
in combinatie met uw blauwe ogen
en de krullen in uw haar.
Ontwikkelt uw stoornis zich naar wens,
uw burgerlijke staat? Of indien u die niet hebt
verzon u weleens een beperking
of een virtuele geboorteplaats?

Wie bent u zonder levenslied?

Leeft u van de wind, op grote voet
of er zomaar wat op los? Wist u dat u
niemand bent die nooit het laatste lacht
of iemand anders kent?
Waar hebt u voor het laatst ontbeten,
weet u wat uw ouders doen
in de kleine uurtjes van de nacht?

Wij die alles willen weten
vragen u per ommegaande
uw persoonlijkheid
aan ons retour te mailen

p.s.

Het extra bijgesloten formulier
voor Ongewenste Gebeurtenissen
moet voorkomen dat wij u wissen.
En om calamiteiten te vermijden
heeft ons systeem al ingevuld
uw voorgenomen datum van
overlijden.

(zodat wij straks niet hoeven gissen
of u zichzelf hebt opgegeven
of wanneer u bent gestorven
of hoe u in hemelsnaam, zonder ons
in leven bent gebleven, en wij op onze beurt
u hebben kunnen missen)

                                                    Kate Schlingemann


Juryrapport bij de tweede prijs:

Discommunicatie. Het bleek een sleutelwoord bij veel van de genomineerde inzendingen. Eén van die gedichten trok de uiterste consequentie uit dat gegeven. De verzen zelf lijken er verstrikt te raken in hun kromme redeneringen, samengevoegde zinnen, verhaspelde uitdrukkingen.

Beleefd worden we aangesproken en onderworpen aan verscheidene vragen die we niet kunnen begrijpen, laat staan beantwoorden. Geen van de vragen of getrokken conclusies is ook maar in de verste verte persoonlijk te noemen, hoewel dit wel wordt geveinsd: de beginregel zet de toon. De vragen zijn werktuiglijk en lijken afkomstig van een call center. Je weet meteen: hier is niemand echt geïnteresseerd. Maar men wil wel alles van u weten.

Niettemin is de dichteres erin geslaagd pure poëzie van deze bureaucratie te maken.

Het gedicht dat de tweede prijs in de Turing Gedichtenwedstrijd verdient is bijzonder sterk, zeer geestig, en geschreven met een flair die suggereert dat er geen moeite bij aan te pas kwam. Wie de verzen bekijkt, ziet echter meteen hoe minutieus ze zijn opgebouwd. De humor is daarnaast subtiel: het gedicht eindigt met een volledige strofe tussen haakjes, waarmee alles bijna casual virtuoos in het niets lijkt op te lossen, met de lichtheid waarmee Vladimir Horowitz een prelude van Rachmaninov besluit. Intussen hebben we de grootst mogelijke onzin over ons heen gekregen. Glimlachend wordt een schrikbeeld van onze toekomst geschetst, waarin elke persoon, elke burger tot een invullijst van eigenschappen wordt herleid.

Om te voorkomen dat dit gedicht zelf ongezien in het systeem verdwijnt, reikt de jury graag de tweede prijs uit aan het gedicht 'Bemoeizorg'.


Kate Schlingemann is schrijfster en illustrator. Zij woont en werkt in Hartwerd, een dorp dat deel uit maakt van de gemeente Súdwest Fryslân. In 2000 debuteerde ze met het prentenboek Mats en de Moedmannetjes, daarna volgden Bang in het Donker en het verhalenboek "Spindingen". Zij schrijft gedichten voor de jeugd - enkele werden opgenomen in Querido's Poëziespektakel - en haar poëzie voor volwassen (vaak onder pseudonoem Kate S. Kuipers) staat o.a op Krakatau.nl en haar eigen site www.kateschlingemann.nl


Zie ook:
Website van Kate Schlingemann
Kate Schlingemann op Twitter (#spindingen)
Bespreking van het gedicht door Ramsey Nasr

Derde prijs: Hilde van Cauteren
De derde prijs van € 1000,- werd gewonnen door Hilde van Cauteren met het gedicht Carne Vale . Het gedicht wordt bovendien gepubliceerd in de speciale bloemlezing "De toverhazelaar", en in literair tijdschrift De Gids. De auteur mag bovendien bij Uitgeverij Augustus een manuscript indienen dat in overweging zal worden genomen voor publicatie.

Hilde van Cauteren
Hilde van Cauteren neemt de derde prijs van Alexander Ribbink


Carne Vale

Terwijl de straten volstroomden met volk
zei je: ik hoor een zacht geruis, alsof iemand
een kraantje openzet. Traag reed een wagen
voorbij, met dansende dames in rode jurken.

Terwijl blauwe mannen vrolijk zwaaiden
zei je: ik droomde dat ze mijn hart wilden
stelen, voel het nog bonken. De luidsprekers
joegen een samba door de binnenstad.

Terwijl de hemel zich vulde met snippers papier
zei je: ik krijg te weinig lucht, alsof iemand
proppen in mijn borstkas stopt. Een knalgele
wagen draaide langzaam onze hoek om.

Terwijl je longen volstroomden met vocht
zei je: neem me nog een keer vast, ze komen
me halen. Onder luid gejoel tilden de dragers
de witte prinses op haar hemelbed.

                                                    Hilde van Cauteren


Juryrapport bij de derde prijs:

De vorm is de inhoud in dit gedicht. Opgesloten in vier strofen van elk vier regels, klinkt een stem. Zacht, benauwd en hulpeloos. Eromheen druist een feest waaruit geen ontsnapping mogelijk lijkt: in elke strofe wordt de jij-figuur belaagd door een andere kleur - rood, blauw, geel en ten slotte wit - en erin opgenomen. Je voelt aan alles hoe deze vrouw weg moet, weg uit dit gedicht, uit deze claustrofobische strofen.

In pijnlijk mooie metaforen wordt de bijna-dood- of waarschijnlijker: de dood-ervaring van de aangesproken persoon weergegeven. Het begint met een gesuis, dan volgen hartkloppingen, stokkende adem, longoedeem. Aldoor is er het rumoer van carnaval, van een opgepropte mensenmassa, waardoor zich uiteindelijk tergend traag een gele ambulance weet te wringen, die de vrouw op een brancard in zich zal laten verdwijnen.

En je weet als lezer: de muziek stopt niet, het feest stopt niet, alles gaat door, er is geen ontsnappen aan. Het zijn twee volstrekt incompatibele werelden, waarbij de ene de ander niet eens opvreet maar negeert - en weer voortraast in vrolijkheid.

Om in vier kwatrijnen zo'n eenzaam, beklemmend en letterlijk onontkoombaar gedicht te schrijven, moet men van goeden huize komen. Zo'n gedicht verdient een prijs. De derde prijs van de Turing Gedichtenwedstrijd gaat naar: 'Carne Vale'.


Hilde Van Cauteren (1967) is gemeenteraadslid in Hamme en sinds maart 2011 dorpsdichter van Doel. Ze wil ook graag langere verhalen vertellen. 'Het Naveltheater' is haar eerste jeugdboek. Het verscheen in april 2011 bij uitgeverij davidsfonds.


Zie ook:
Website van Hilde van Cauteren
Bespreking van het gedicht Carne Vale door Ramsey Nasr
Hilde Van Cauteren gekroond (Gazet van Antwerpen)


4e tot en met 20e prijs
De gedeelde 4e tot en met 20e prijs, elk goed voor een gratis lidmaatschap van de Poëzieclub, een gratis abonnement op het poëzietijdschrift Awater, en publicatie in de bloemlezing "De toverhazelaar". Deze dichters worden bovendien uitgenodigd om een manuscript in te dienen bij uitgeverij Augustus. Op alfabetische volgorde:
Eervolle vermelding
Een speciale eervolle vermelding is er voor het top-20 gedicht "Twitter - de echo's van de #eeuwigheid -" van Chris den Engelsman.

Chris den Engelsman
Ramsey Nasr feliciteert Chris den Engelsman met zijn Eervolle Vermelding



Twitter - de echo's van de #eeuwigheid -
(ontdek wat zich afspeelt in de wereld van het eeuwige ogenblik in vier
tweets van 140 tekens - #twoosh -)

(Bij Lucas van Leyden's 'Drieluik met het Laatste Oordeel' 1526/ 7)

@bij het aanbreken van de #jongste dag
vormen de #naakte man en #hemelse
klaar-over een ideaalbeeld deze
#twitterquitters troosten ons RT

geen enkele #tweet brengt ons
nader tot #God maar het verlangen
van de #tweeps leidt wel tot tedere
scenario's tussen tweebie en #engel FF

@zoals tijdens de #jongste dag van Lucas
onderweg naar de #hemel vat een #engel #wellustig
en met volle hand de #billen van een #geredde LOL

kijk en hoor hoe de echo van de #eeuwigheid met
#polyfone versiering bij het aanbreken van de
#jongste dag noodt tot vele zinloze dingen IRL

                                                    Chris den Engelsman


Juryrapport bij de eervolle vermelding:

Eén gedicht wilde de jury per se een eervolle vermelding geven. Het is een gedicht dat radicaal een nieuw pad inslaat en dat op visionaire wijze een poging doet een poëzie van de toekomst te creëren.

Maar wat belangrijk is: het is niet slechts geslaagd als experiment, maar ook geslaagd als gedicht. Het klopt aan alle kanten, op meerdere niveaus. In eerste instantie valt het experimentele aspect op. Het is een gedicht dat tien jaar geleden nog niet geschreven had kunnen zijn, omdat simpelweg het gereedschap daartoe én de codetaal om het te begrijpen toen nog niet bestonden: toen wist niemand nog wat Twitter was.

Er wordt in dit gedicht met taal omgesprongen op een manier die de jury niet eerder is tegengekomen en die een verwantschap verraadt met Tonnus Oosterhoff. Het wemelt van de hashtags en van termen uit de hedendaagse media: maar ze staan er niet louter uit behaagzuchtig-moderne speelsheid. De jury nodigt iedereen uit te zoeken naar de betekenis van RT, FF en IRL, en zelf te ontdekken hoe elk van deze afkortingen een inhoudelijke functie heeft binnen het gedicht.

De jury wil benadrukken hoe ingenieus dit bouwwerk in elkaar steekt. Het is opgebouwd uit vier tweets, die ieder op zich een strofe vormen. Elke strofe bestaat uit het maximum aantal tekens dat een tweet mag bevatten: 140. Daarnaast is het een sonnet, met twee kwatrijnen en een sextet. En ten slotte, voor wie wil vormt het ook een intrigerende speurtocht door een triptiek van Lucas van Leyden: Het Laatste Oordeel. Je zou het bijna een klassiek gedicht willen noemen.

Met een eervolle vermelding wil de jury graag een lans breken voor deze toekomstgerichte, nu nog vreemd aandoende poëzie, en kijkt uit naar de eerste bundel geheel gevuld met tweet poetry, waarin uiteraard opgenomen het sprankelende gedicht: 'Twitter - de echo's van de #eeuwigheid'.


Chris den Engelsman (1956), werkzaam als beeldend kunstenaar en docent is eindeloos geboeid door de wisselwerking tussen beeldende kunst en poëzie. Eerst was er het tekenen, vandaar uit is hij ook zelf steeds meer poëzie gaan schrijven.


Zie ook:
Website van Chris den Engelsman


21e tot en met 100e prijs
Op alfabetische volgorde: Albert Bobeldijk - Soldaat; Alida Diana Hiwat - wanneer mijn moeder zomer werd; Anke Labrie - Strand; Arjan Keene - Business as zoosual; Bart van Oost - Groot; Branko van Hulst - Niet bij haar; Cissy Valkhoff - Vader; Corrie Kopmels - Incarnatie; Danny De Mulder - onderweg; De Glansrijcke - Veel water; Dick van Welzen - De ijssalon; Elena Moeremans - twee geliefden; Elisabeth Bakker - Klein; Elisabeth Isabelle - ik zag een aapje op de weg; Elke Lutgerink - Iets ouds en blauws; Erik Bies - gedicht; Erika Mannink - jouw gedicht; Erwin Steyaert - Omertà; Frank van Lier - Banksia; Frank Vingerhoets - Een mysterie opgelost; Fred Penninga - in later licht; Frouke Arns - ondertussen op de Overtoom; Hedwig Baartman (3x) - Deadline voor happiness / En ze leefden / Uiterwaarden; Heleen Bosma - Smaakvol; Heleen van Loenen - Overgave; Helleman - kerstgezicht; Henk Frigge - Haikuplankje; Ilse van der Weeën - spreekbeurt …; Jacob van Schaijk - Evenwicht; Jacoline de Heer - Daktuin; Jan Hidding - mysticus; Jan Huizing - Het water uit de plassen; Jantine Knevels - bent; Jean-Luc van IJperen - Schrijven; Jelmer van Lenteren - Het is mooi; Johan Clymans - Vogelschrik; Johan de Koning - Gesprek in het zwembad; Jonathan Robijn - IJle lucht; Joost Baars - ik leidde mijn liefste rond door het geboortedorp in mij; Josse Kok - Desideratum; Kira Wuck (2x) - Mijn ouders zijn goed in ontvreemden / Vertraging; Koen Croese - Dierenverhalen; Kohlemainen - Ophaalbrug; Koos Schreurs (2x) - Man in de straat / The eye of the beholder; Laura van der Haar (2x) - Albuquerquee baby / vanachter glas en sigaretten; Leo Mesman - Het laatste gedicht; M. Sterrenplek - Ik ga op reis en ik neem mee . . .; Maria Foerier - in dit land wil ik niet wonen; Marjolein Degenaar - Onrustig staartmeesje; Mark de Kok - Onze evolutie; Martin de Waard - Ontmoeting; Michelle Brouwer - Kust; Michiel Hanon - mooie vrouw; Nicolette Marié - droom 8; Nicoline van Heijningen - Herhaling; Niels Blomberg - Plaats Delict; Nomi Ben-David (2x) - Brief aan Michael / Lunchpauze; Paul Gellings (3x) - Kairos / Spoken van Rembrandt / verborgen kamers; Paul Roelofsen - Strandwandeling; Pauline Pisa (2x) - Punt van belang / Tjonge; Peter Kuipers - Donker; Piet van den Boom - groot druppels; Pieter Grootendorst - Verstreken; Renee Simons - hier en nu; Ries Agterberg - Ik haat je; Ronald van Noorden - Lada; Runa S. - De emmer; Sebastiaan Köhler - Zwaarheid; Toine Heijmans - Revérence voor een doodgewone Koningin; Vincent Van Asch - Dat is nu net de clou; Willem Tjebbe Oostenbrink - doorgang

Zie ook de Turing Gedichtenwedstrijd Hall of Fame.

De wedstrijd
De winnaars werden op 24 januari 2012 bekendgemaakt in de stadsschouwburg van Amsterdam. De radio-uitzending van Met Het Oog Op Morgen stond die avond geheel in het teken van de wedstrijd.

De 100 beste gedichten worden gepubliceerd in de speciale bloemlezing "De toverhazelaar".

De toverhazelaar
De toverhazelaar
ISBN 978 90 457 0538 5


In het Radio-1 programma Met Het Oog Op Morgen werd weken lang een selectie uit de 100 beste gedichten voorgelezen en besproken.

De auteurs van de beste 10 gedichten worden uitgenodigd door Uitgeverij Augustus om een manuscript in te dienen voor mogelijke publicatie.

De drie beste gedichten worden bovendien gepubliceerd in literair tijdschrift De Gids.

Alle dichters bleven gedurende het gehele beoordelingsproces anoniem. De namen werden pas weer aan de gedichten gekoppeld op de avond van de uitreiking.

De jury voor het beoordelen van inzendingen van de Derde Turing Gedichtenwedstrijd (editie 2011) bestond uit Ramsey Nasr (voorzitter), Turing Foundation bestuurslid Alexander Ribbink, dichteres Ellen Deckwitz, zanger/gitarist Mauro Pawloski en actrice Halina Reijn.

Ellen Deckwitz
Ellen Deckwitz

Alexander Ribbink
Alexander Ribbink

Ramsey Nasr
Ramsey Nasr

Mauro Pawloski
Mauro Pawloski

Halina Reijn
Halina Reijn



Gerrit Komrij was ambassadeur van de wedstrijd.

Gerrit Komrij
Gerrit Komrij


Pers
De volgende editie
De bloemlezingen
Overige informatie

top